ముందు మాట , మా వొరిగిపలి గెవనాలు , published 2019 lliమా వొరిగి పల్లి ముచ్చట్లు : వొరిగి పల్లి ఏమన్నా దేశమా, రాట్రమా , సెన్న పట్నమా సెప్పంగానే అందురికీ ఓహో ! పలానూరు అని తెలిసిపోడానికి . మాది అన్ని వూర్లు మాదిరిగానే ఒక సిన్న పల్లెటూరు. సిన్నదైతేనేం నేను పుట్నూరు. అపూరూపంగా పెరిగి పెద్దైనూరు. పరుగులుబారినూరు . అందురు పిలకాయిలతో కలిసి రాత్రనక పగలనక ఎన్నెల కుప్పలేనా, చెమ్మాచెక్కేనా, వామనగుంతలేనా, అచ్చన రాళ్లేనా ఒగటా, రెండా సెప్పడానికి .ఆట్లాడుకుంటా , పాటలు పాడుకుంటా, గొబ్బి తట్టుకుంటా , ఇస్కూలుకు పోతా , లీవుల్లో గొడ్లు మేపే పిలకాయిలితో ఆట్లాడుకొవచ్చనే మునాసతో ఆవుని మేపుకుంటా ఎట్లా పెరిగి పెద్దయినాము. ' గొడ్లు మేపడానికి మన సేద్ది గాడుండాడు కదా! తగుదునమ్మా అని ఒకావును పట్టుకోని నువ్వేంది సినపాపా మేపేది , ముందు దాన్నాడ కట్టు' అని మాయవ్వ అరస్తా వుంటాది. ఊహూ ..ఇనేదిల్యా . ఆవును పట్టుకోని అదే పతా పొయేదే . ‘ముచ్చుగుండు కాడికి ద్యా, కొల్లోడొంకకు ద్యా ‘అని మాయక్కకు అన్నం దెమ్మని మెల్లింగా సెప్పి జారుకొనేదే . మాయక్క దెచ్చే సంగటి ముద్దను అందురు మాదిరిగా నేనూ, మాయక్క కూడా సేతిలో పెట్టుకోని తింటా వుంటే నా సామి రంగా ఆ సంతోసం ఇప్పుడు పిలకాయిలకు రమ్మన్నా వస్తాదా ? అది దుడ్లిచ్చి కొనుక్కొనేదా? అందుకే గదా పెద్దోల్లతో సీకొట్లు దింటా కూడా ఇట్లాంటి పనులు జేసేది . ఈ ముచ్చట్లు అందురితో పంచుకోలేదనుకో అది మాతోనే మంటిలో కలిసిపోతాది గదా! అందుకే ఈ పని . వూరు సుట్టుపక్కల ఉండే సెరువులు, దొరువులు, వాగులు, వంకలు , కొండలు గుట్టలు, గుళ్లు, గోపురాలు , సెట్లు , సేన్లు అన్నీ ఇర్లచెంగుల మాదిరిగా తిరిగిన పిలకాయిలమే గాదా! మాఊర్లో ఏ ఇంటి గురించి సెప్పాల? ఏతల్లి గన్న బిడ్లి గురించి సెప్పాల ? మూలింటవ్వ , సంగటి తాత, తిక్క శంకరెడ్డి, కుంటాదమ్మ , పులికింటోళ్ల కిష్ణమ్మ, గొబ్బి పాటలు బాడే వొల్లి , ఎత్తురాజులుగాని పెండ్లాము , నడీది బొడెబ్బ, పాలెమోళ్ల ఎంగటేసు, గాండ్ల సెట్టి , కుమ్మరోళ్ల కిష్ణయ్య - ఓయమ్మో, సెప్పుకుంటాబోతే పేర్లతోనే పొద్దు మునిగి పొతాది . దీని వల్ల ఎవురికేమి లాబమంటారా? చరిత్రండీ చరిత్ర . మన తాత ముత్తాతలు లేకుండా మనమెట్ల లేమో ఆనాటి బతుకులు తెలీకుండా ఈ నాటి బతుకులూ లేవు. ఏదైనా గతం పునాదుల మిందనే కదా ఈ నాడైనా, రేపైనా నిలబడేది. చరిత్రైనా, బాసైనా, బాగ్గెమైనా, కట్టుబాట్లైనా , మొత్తుకోల్లైనా, బతికే బతుకైనా, బందుత్వాలైనా, ఈపొద్దు వున్నెట్లుండి ఆకాశం మింది నుండి వూడి మన ముందర పడిందా ? మన తాతా అవ్వల బతుకుల్లో నుంచి నేర్సుకోని అమ్మానాయిన్లు బతికినారు. వాళ్ల నించి మనం. మన్నించి మన పిలకాయిలు. వాల్లెట్లా బతికినారో మనమెట్లా బతకాలో తెలిసేది ఇదంతా కళ్ల ముందు కనిపిస్తేనే . గతమంతా మంచిదని నేనెప్పుడూ సెప్పను. దాన్నుంచి పాటాలు నేర్సుకోవాల్సింది శానా ఉండాది అని అంటా ఉండానంతే. గతకాలముమేలు వచ్చేకాలంకన్నా అని నన్నయ్య అనిందాంట్లో నిజమెంత ఉండాదో , మంచి గతమున కొంచెమేనయ్యా అని గురజాడ సెప్పిన మాటల్లో కూడా అంతే సత్తిముండాది. ఆండపిలకాయిల్ని అష్ట కష్టాల పాలుచేసిన కన్యా శుల్కాలు, ముసిలోళ్లతో పసిపిలకాయిలకు పెడ్లిండ్లు, మొగుడు సస్తే నిప్పుల్లో ఏసి కాల్చేయడాలు , వరకట్నాలు, ముండమోపుల అగచాట్లు ఇట్లా ఆండోళ్లు అప్పుట్లో పడిన కష్టాలు కొంచిమా నంచిమా. అవి తెలిస్తేనే కదా మనుషుల మనసులు కుత కుతా ఉడికి పోయి వాళ్లు పడిన పాట్లేవో అంతు చిక్కేది. వాటిని ఏం చెయ్యాలో ఆలోచించేది. అందుకే గతంలో ఉండే గన కీర్తినే కాదు. ఆ కాలంలో జరిగిన లొసుగుల్ని గురించి కూడా తప్ప కుండా తెలుసుకోవాల . ఎప్పుడు సూసినా గతాన్ని ఏం సేసుకుంటా మని అబ్బుదయమని, ప్రగతి పదమనీ ఓయబ్బో తెగ గింజుకుంటా వుంటారులే శానా మంది. నాకనిపిస్తాది.ముందుటోళ్ల కంటే మన బతుకులేమి గొప్పగా వుండాయని. సిన్నప్పుడు మనం బతికినంత సంతోసంగా ఇప్పుడు పిలకాయిలు బతకతా వుండారా? సెప్పండి. రుబ్బురోళ్లు బోయి మిక్సీ లొచ్చినాయి . రోలు రోకండ్లు, ఇసుర్రాయిలు బొయినాయి. మిసన్లొచ్చినాయి. కట్లి పొవ్వులు బొయినాయి. కరెంటు పొవ్వులొచ్చినాయి. మంటి కుండలకు బదులు, టీలు సామాన్లు, కుక్కర్లు, నానుష్టిక్కు పెనాలు, రుసీ పసీ లేని తిండి తీర్తాలు , వాటితో పాటు వస్తున్న రోగాలు రొచ్చులు. కష్టపెడతా వుండాయా , సుక పెడతా ఉండాయా మీరే ఆలోసించండి. నాకొడుకు అమెరికాలో వుండాడు. నా కూతురు ఆష్ట్రేలియాలో వుండాది అని గొప్పలు సెప్పుకోడమే కానీ దాంట్లో ఏమన్నా అనందముండాదా? అందురు కలిసుండి కష్టమో సుఖమో పంచుకుంటా ఉంటే ఎంత బాగుంటాది . మనుషులు ఎంత దూరంగా ఉంటారో మన తన అనేవి కూడా అట్లే దూరమయి పోతాయి. . మూల కొకరైపోయి బతికితే ఇంగ ప్రేమలు అభిమానాలు , ఒగరిపై ఒగరికి ఉండే మునాసలు రమ్మంటే వస్తాయా? ఏరోప్లేనెక్కి కూతురు దెగ్గిరికో , కొడుకు దెగ్గిరికో బోతామా? నాన్నాళ్లుంటాం. ఆడ బతికే ఇదానం మనకు సరిపోదు. పిలకాయిల మింది ఇష్టంతో నెలో రొండునెల్లో ముండ్ల మిందున్నట్లుంటాం. అప్పిటికే మొగం మొత్తేస్తాది. ఎప్పుడెప్పుడు మనూరికొచ్చి మనింట్లో పడిపోతామా అనుంటాది. పచ్చులుకి మాదిరిగా రెక్కలుంటే మనూరికి ఎగిరొచ్చెయచ్చు కదా అనిపిస్తాది. నాగరికంగా మసులుకోడం రాదు. కోడలితోనో, కొడుకుతోనో , కూతురితోనో సెప్పించు కోవాల. ఎవరన్నా వొస్తే ఇంగ్లీసులో మాట్లాడేది రాక దేబిరి మొగాలేసుకొని వాళ్ల నోర్లను మొగాలను సూస్తా కూసోవాల . 'అట్లెందు కుంటివి , ఇట్లెందు కంటివి 'అని పిలకాయిలితో సీకోట్లు తినాల. తిరుగు పయానమై ఒచ్చి ఇంట్లో పడి మన ఊరి గాలి పీల్చుకుంటే గాని ఊపిరాడదే ! ఏరోప్లేనుకు ఎద్దుల బండ్లు తీసిపొయినాయా ! మనూరుకంటే పొరుగూరు ఎక్కువయిందా.? మన సుట్టాలు మేలా దూరపు సుట్టరికాలు మేలా! దూరపు కొండలు ఎప్పుడూ నున్నంగానే కనిపిస్తాయి . దెగ్గిరికి పొతే కదా దాన్లో వుండే రాళ్లూరప్పలూ గతుకులు గరుసులూ , లోట్లూ లొసుగులూ తెలిసేది . బతుకు ఎంత సిన్నదైతే దాంట్లో దొరికే ఆనందం అంత శాస్వతం. పెద్దదయ్యేకొద్దీ ఎంపర్లాట ఎక్కువే . పరుగులుబారి, వాళ్లకుందే మనకు లేదే అని కుళ్లూ కుసిద్దాలతో ఒళ్లు గుల్ల సేసుకొని దుడ్లు సంపాదించి కార్లలో తిరగతా మిద్దిలూ మేడల్లో బతకడంలో సంతోస ముందా? మనుసుల పొడ గిట్ట కుండా , వాళ్లంటే పడక పైకి నవ్వతా మాట్లడతా, లోపల పండ్లు కొరుక్కోడం అవసరమా ! సంగటి గానీలే ఉండేది తిని కూట్నీళ్లు గానీలే కలిగింది తాగి ఎవురేమను కుంటారో అనే బయం లేకుండా గుడ్సిలో సల్లంగా బతికే బతుకులో ఉండే ఆనందం కార్లలో తిరగతా మిద్దిల్లో బతికే వొళ్లలో కనిపిస్తాదా? కోట్లిస్తే దొరకతాదా? నగలూ, సీరలూ, ఇండ్లూ వాకిండ్లూ నాకో నీకో అని పారకలాడి ఏమెత్తుకోని పోతాము . ఎంత పెశాంతంగా బతికినాము, సింతపండూరిబిండి గానీలే! నోటికి ఎంత ఇతవుగా తిన్న్యాము అనేది కావాల గానీ. నూరు రకాలు ముందరబెట్టి ఒంటినిండా సెక్కిరి నింపుకున్నోల్లిని తినండి అంటే ఏమి తింటారు సెప్పండి. ముందు తరాలని గురించి సెప్పాలని శానా కుశాలగా ఉంది నాకు . దాన్నించి ఏమి లాబమంటే ఏమి సెప్పాల. లాబం వుందనుకుంటే వుంది, లేదనుకుంటే లేదు . వాళ్లు బతికిన తీరు సూడొచ్చు. వాళ్ల తిండీ తీర్తాల గురించి తెలుసుకోవచ్చు . సాటి మనుసుల్తో ఎట్లా మసులుకున్న్యారో గమనించొచ్చు. కష్టాలొచ్చినప్పుడు ఎంత నిబ్బరంగా నిలిసినారో కళ్లారా సూసి మరీ తెలుసుకోవచ్చు. . సెడి పుట్నింటికి సేరిన ఆడబిడ్ని అనవరించిన ఇదానాన్ని నేర్సుకోకుంటే అట్లాంటోళ్ల జీవితాలు పల్లాకుల పాలై పోవా? మన బిడ్ల బాగు ఓగు మనం గాక పోతే ఇంగెవురు సూడాల? మొగబిడ్లున్నోళ్లు ఆండ బిడ్లి కోసం ఆడబిడ్లున్నొళ్లు మొగ సంతానం కోసం యాకారి నానా పాట్లు పడిందాన్ని సూడొచ్చు. సంతానం లేనోళ్లు సంతు కోసం చేసిన పూజలు వ్రతాలు, నోసిన నోములు, తిరిగిన పుణ్య క్షేత్రాలు, మునిగిన తీర్థాలు , చేసిన దాన ధర్మాలు తెలుకోవాల్నా వద్దా? ఉన్నోళ్లు లేనోళ్లను ఆదరించిన తీరుతెన్నులు, కష్టాల్లో ఒకరికొకరు చేదోడు వాదోడుగా ఉండడం, పండగ పబ్బాలను కలిసి మెలిసి జరుపుకోడం, పనోళ్లకు పేమగా పెట్టిపొయ్యడాలు , అవసరంలో ఆదుకోడాలు తెలుసు కోవాల్సిందే గదా! అప్పటి ఆచారాలు, యవ్వారాలు, సంప్రదాయాలు వాటి ఎనక ఉన్న లాభాలు , వాటిని పాటించిన పద్దతులు నెర్చుకొని తీరాల. అన్నిటి కంటే మంచి మనుసులుగ బతడానికి కావాల్సిన గుణ పాటాలు నేర్చుకోవడం ముఖ్యం . ఇట్లా ఉండకూడదు, ఇట్లే ఉండాల, ఇది చేస్తే తప్పు, ఇది చేస్తే ఇంకొకరు నొచ్చుకుంటారు ఇట్లాంటివన్నీ మనం కథల్లో నుంచే కదా నేర్చుకోవాల . ఒక్కో జీవితం ఒక్కో పాటం .వూ. కానీండి మహాసముద్రం దేవకి ముందుమాట, మా వొరిగిపల్లి గెవనాలు ,0కథా సంకలనం ,2019 i
ముందు మాట , మా వొరిగిపలి గెవనాలు , published 2019 lliమా వొరిగి పల్లి ముచ్చట్లు : వొరిగి పల్లి ఏమన్నా దేశమా, రాట్రమా , సెన్న పట్నమా సెప్పంగానే అందురికీ ఓహో ! పలానూరు అని తెలిసిపోడానికి . మాది అన్ని వూర్లు మాదిరిగానే ఒక సిన్న పల్లెటూరు. సిన్నదైతేనేం నేను పుట్నూరు. అపూరూపంగా పెరిగి పెద్దైనూరు. పరుగులుబారినూరు . అందురు పిలకాయిలతో కలిసి రాత్రనక పగలనక ఎన్నెల కుప్పలేనా, చెమ్మాచెక్కేనా, వామనగుంతలేనా, అచ్చన రాళ్లేనా ఒగటా, రెండా సెప్పడానికి .ఆట్లాడుకుంటా , పాటలు పాడుకుంటా, గొబ్బి తట్టుకుంటా , ఇస్కూలుకు పోతా , లీవుల్లో గొడ్లు మేపే పిలకాయిలితో ఆట్లాడుకొవచ్చనే మునాసతో ఆవుని మేపుకుంటా ఎట్లా పెరిగి పెద్దయినాము. ' గొడ్లు మేపడానికి మన సేద్ది గాడుండాడు కదా! తగుదునమ్మా అని ఒకావును పట్టుకోని నువ్వేంది సినపాపా మేపేది , ముందు దాన్నాడ కట్టు' అని మాయవ్వ అరస్తా వుంటాది. ఊహూ ..ఇనేదిల్యా . ఆవును పట్టుకోని అదే పతా పొయేదే . ‘ముచ్చుగుండు కాడికి ద్యా, కొల్లోడొంకకు ద్యా ‘అని మాయక్కకు అన్నం దెమ్మని మెల్లింగా సెప్పి జారుకొనేదే . మాయక్క దెచ్చే సంగటి ముద్దను అందురు మాదిరిగా నేనూ, మాయక్క కూడా సేతిలో పెట్టుకోని తింటా వుంటే నా సామి రంగా ఆ సంతోసం ఇప్పుడు పిలకాయిలకు రమ్మన్నా వస్తాదా ? అది దుడ్లిచ్చి కొనుక్కొనేదా? అందుకే గదా పెద్దోల్లతో సీకొట్లు దింటా కూడా ఇట్లాంటి పనులు జేసేది . ఈ ముచ్చట్లు అందురితో పంచుకోలేదనుకో అది మాతోనే మంటిలో కలిసిపోతాది గదా! అందుకే ఈ పని . వూరు సుట్టుపక్కల ఉండే సెరువులు, దొరువులు, వాగులు, వంకలు , కొండలు గుట్టలు, గుళ్లు, గోపురాలు , సెట్లు , సేన్లు అన్నీ ఇర్లచెంగుల మాదిరిగా తిరిగిన పిలకాయిలమే గాదా! మాఊర్లో ఏ ఇంటి గురించి సెప్పాల? ఏతల్లి గన్న బిడ్లి గురించి సెప్పాల ? మూలింటవ్వ , సంగటి తాత, తిక్క శంకరెడ్డి, కుంటాదమ్మ , పులికింటోళ్ల కిష్ణమ్మ, గొబ్బి పాటలు బాడే వొల్లి , ఎత్తురాజులుగాని పెండ్లాము , నడీది బొడెబ్బ, పాలెమోళ్ల ఎంగటేసు, గాండ్ల సెట్టి , కుమ్మరోళ్ల కిష్ణయ్య - ఓయమ్మో, సెప్పుకుంటాబోతే పేర్లతోనే పొద్దు మునిగి పొతాది . దీని వల్ల ఎవురికేమి లాబమంటారా? చరిత్రండీ చరిత్ర . మన తాత ముత్తాతలు లేకుండా మనమెట్ల లేమో ఆనాటి బతుకులు తెలీకుండా ఈ నాటి బతుకులూ లేవు. ఏదైనా గతం పునాదుల మిందనే కదా ఈ నాడైనా, రేపైనా నిలబడేది. చరిత్రైనా, బాసైనా, బాగ్గెమైనా, కట్టుబాట్లైనా , మొత్తుకోల్లైనా, బతికే బతుకైనా, బందుత్వాలైనా, ఈపొద్దు వున్నెట్లుండి ఆకాశం మింది నుండి వూడి మన ముందర పడిందా ? మన తాతా అవ్వల బతుకుల్లో నుంచి నేర్సుకోని అమ్మానాయిన్లు బతికినారు. వాళ్ల నించి మనం. మన్నించి మన పిలకాయిలు. వాల్లెట్లా బతికినారో మనమెట్లా బతకాలో తెలిసేది ఇదంతా కళ్ల ముందు కనిపిస్తేనే . గతమంతా మంచిదని నేనెప్పుడూ సెప్పను. దాన్నుంచి పాటాలు నేర్సుకోవాల్సింది శానా ఉండాది అని అంటా ఉండానంతే. గతకాలముమేలు వచ్చేకాలంకన్నా అని నన్నయ్య అనిందాంట్లో నిజమెంత ఉండాదో , మంచి గతమున కొంచెమేనయ్యా అని గురజాడ సెప్పిన మాటల్లో కూడా అంతే సత్తిముండాది. ఆండపిలకాయిల్ని అష్ట కష్టాల పాలుచేసిన కన్యా శుల్కాలు, ముసిలోళ్లతో పసిపిలకాయిలకు పెడ్లిండ్లు, మొగుడు సస్తే నిప్పుల్లో ఏసి కాల్చేయడాలు , వరకట్నాలు, ముండమోపుల అగచాట్లు ఇట్లా ఆండోళ్లు అప్పుట్లో పడిన కష్టాలు కొంచిమా నంచిమా. అవి తెలిస్తేనే కదా మనుషుల మనసులు కుత కుతా ఉడికి పోయి వాళ్లు పడిన పాట్లేవో అంతు చిక్కేది. వాటిని ఏం చెయ్యాలో ఆలోచించేది. అందుకే గతంలో ఉండే గన కీర్తినే కాదు. ఆ కాలంలో జరిగిన లొసుగుల్ని గురించి కూడా తప్ప కుండా తెలుసుకోవాల . ఎప్పుడు సూసినా గతాన్ని ఏం సేసుకుంటా మని అబ్బుదయమని, ప్రగతి పదమనీ ఓయబ్బో తెగ గింజుకుంటా వుంటారులే శానా మంది. నాకనిపిస్తాది.ముందుటోళ్ల కంటే మన బతుకులేమి గొప్పగా వుండాయని. సిన్నప్పుడు మనం బతికినంత సంతోసంగా ఇప్పుడు పిలకాయిలు బతకతా వుండారా? సెప్పండి. రుబ్బురోళ్లు బోయి మిక్సీ లొచ్చినాయి . రోలు రోకండ్లు, ఇసుర్రాయిలు బొయినాయి. మిసన్లొచ్చినాయి. కట్లి పొవ్వులు బొయినాయి. కరెంటు పొవ్వులొచ్చినాయి. మంటి కుండలకు బదులు, టీలు సామాన్లు, కుక్కర్లు, నానుష్టిక్కు పెనాలు, రుసీ పసీ లేని తిండి తీర్తాలు , వాటితో పాటు వస్తున్న రోగాలు రొచ్చులు. కష్టపెడతా వుండాయా , సుక పెడతా ఉండాయా మీరే ఆలోసించండి. నాకొడుకు అమెరికాలో వుండాడు. నా కూతురు ఆష్ట్రేలియాలో వుండాది అని గొప్పలు సెప్పుకోడమే కానీ దాంట్లో ఏమన్నా అనందముండాదా? అందురు కలిసుండి కష్టమో సుఖమో పంచుకుంటా ఉంటే ఎంత బాగుంటాది . మనుషులు ఎంత దూరంగా ఉంటారో మన తన అనేవి కూడా అట్లే దూరమయి పోతాయి. . మూల కొకరైపోయి బతికితే ఇంగ ప్రేమలు అభిమానాలు , ఒగరిపై ఒగరికి ఉండే మునాసలు రమ్మంటే వస్తాయా? ఏరోప్లేనెక్కి కూతురు దెగ్గిరికో , కొడుకు దెగ్గిరికో బోతామా? నాన్నాళ్లుంటాం. ఆడ బతికే ఇదానం మనకు సరిపోదు. పిలకాయిల మింది ఇష్టంతో నెలో రొండునెల్లో ముండ్ల మిందున్నట్లుంటాం. అప్పిటికే మొగం మొత్తేస్తాది. ఎప్పుడెప్పుడు మనూరికొచ్చి మనింట్లో పడిపోతామా అనుంటాది. పచ్చులుకి మాదిరిగా రెక్కలుంటే మనూరికి ఎగిరొచ్చెయచ్చు కదా అనిపిస్తాది. నాగరికంగా మసులుకోడం రాదు. కోడలితోనో, కొడుకుతోనో , కూతురితోనో సెప్పించు కోవాల. ఎవరన్నా వొస్తే ఇంగ్లీసులో మాట్లాడేది రాక దేబిరి మొగాలేసుకొని వాళ్ల నోర్లను మొగాలను సూస్తా కూసోవాల . 'అట్లెందు కుంటివి , ఇట్లెందు కంటివి 'అని పిలకాయిలితో సీకోట్లు తినాల. తిరుగు పయానమై ఒచ్చి ఇంట్లో పడి మన ఊరి గాలి పీల్చుకుంటే గాని ఊపిరాడదే ! ఏరోప్లేనుకు ఎద్దుల బండ్లు తీసిపొయినాయా ! మనూరుకంటే పొరుగూరు ఎక్కువయిందా.? మన సుట్టాలు మేలా దూరపు సుట్టరికాలు మేలా! దూరపు కొండలు ఎప్పుడూ నున్నంగానే కనిపిస్తాయి . దెగ్గిరికి పొతే కదా దాన్లో వుండే రాళ్లూరప్పలూ గతుకులు గరుసులూ , లోట్లూ లొసుగులూ తెలిసేది . బతుకు ఎంత సిన్నదైతే దాంట్లో దొరికే ఆనందం అంత శాస్వతం. పెద్దదయ్యేకొద్దీ ఎంపర్లాట ఎక్కువే . పరుగులుబారి, వాళ్లకుందే మనకు లేదే అని కుళ్లూ కుసిద్దాలతో ఒళ్లు గుల్ల సేసుకొని దుడ్లు సంపాదించి కార్లలో తిరగతా మిద్దిలూ మేడల్లో బతకడంలో సంతోస ముందా? మనుసుల పొడ గిట్ట కుండా , వాళ్లంటే పడక పైకి నవ్వతా మాట్లడతా, లోపల పండ్లు కొరుక్కోడం అవసరమా ! సంగటి గానీలే ఉండేది తిని కూట్నీళ్లు గానీలే కలిగింది తాగి ఎవురేమను కుంటారో అనే బయం లేకుండా గుడ్సిలో సల్లంగా బతికే బతుకులో ఉండే ఆనందం కార్లలో తిరగతా మిద్దిల్లో బతికే వొళ్లలో కనిపిస్తాదా? కోట్లిస్తే దొరకతాదా? నగలూ, సీరలూ, ఇండ్లూ వాకిండ్లూ నాకో నీకో అని పారకలాడి ఏమెత్తుకోని పోతాము . ఎంత పెశాంతంగా బతికినాము, సింతపండూరిబిండి గానీలే! నోటికి ఎంత ఇతవుగా తిన్న్యాము అనేది కావాల గానీ. నూరు రకాలు ముందరబెట్టి ఒంటినిండా సెక్కిరి నింపుకున్నోల్లిని తినండి అంటే ఏమి తింటారు సెప్పండి. ముందు తరాలని గురించి సెప్పాలని శానా కుశాలగా ఉంది నాకు . దాన్నించి ఏమి లాబమంటే ఏమి సెప్పాల. లాబం వుందనుకుంటే వుంది, లేదనుకుంటే లేదు . వాళ్లు బతికిన తీరు సూడొచ్చు. వాళ్ల తిండీ తీర్తాల గురించి తెలుసుకోవచ్చు . సాటి మనుసుల్తో ఎట్లా మసులుకున్న్యారో గమనించొచ్చు. కష్టాలొచ్చినప్పుడు ఎంత నిబ్బరంగా నిలిసినారో కళ్లారా సూసి మరీ తెలుసుకోవచ్చు. . సెడి పుట్నింటికి సేరిన ఆడబిడ్ని అనవరించిన ఇదానాన్ని నేర్సుకోకుంటే అట్లాంటోళ్ల జీవితాలు పల్లాకుల పాలై పోవా? మన బిడ్ల బాగు ఓగు మనం గాక పోతే ఇంగెవురు సూడాల? మొగబిడ్లున్నోళ్లు ఆండ బిడ్లి కోసం ఆడబిడ్లున్నొళ్లు మొగ సంతానం కోసం యాకారి నానా పాట్లు పడిందాన్ని సూడొచ్చు. సంతానం లేనోళ్లు సంతు కోసం చేసిన పూజలు వ్రతాలు, నోసిన నోములు, తిరిగిన పుణ్య క్షేత్రాలు, మునిగిన తీర్థాలు , చేసిన దాన ధర్మాలు తెలుకోవాల్నా వద్దా? ఉన్నోళ్లు లేనోళ్లను ఆదరించిన తీరుతెన్నులు, కష్టాల్లో ఒకరికొకరు చేదోడు వాదోడుగా ఉండడం, పండగ పబ్బాలను కలిసి మెలిసి జరుపుకోడం, పనోళ్లకు పేమగా పెట్టిపొయ్యడాలు , అవసరంలో ఆదుకోడాలు తెలుసు కోవాల్సిందే గదా! అప్పటి ఆచారాలు, యవ్వారాలు, సంప్రదాయాలు వాటి ఎనక ఉన్న లాభాలు , వాటిని పాటించిన పద్దతులు నెర్చుకొని తీరాల. అన్నిటి కంటే మంచి మనుసులుగ బతడానికి కావాల్సిన గుణ పాటాలు నేర్చుకోవడం ముఖ్యం . ఇట్లా ఉండకూడదు, ఇట్లే ఉండాల, ఇది చేస్తే తప్పు, ఇది చేస్తే ఇంకొకరు నొచ్చుకుంటారు ఇట్లాంటివన్నీ మనం కథల్లో నుంచే కదా నేర్చుకోవాల . ఒక్కో జీవితం ఒక్కో పాటం .వూ. కానీండి మహాసముద్రం దేవకి ముందుమాట, మా వొరిగిపల్లి గెవనాలు ,0కథా సంకలనం ,2019 i